همه‌ چیز درباره دستگاه OTDR

دستگاه OTDR چیست؟

بسیاری از کاربران می‌پرسند که دستگاه OTDR چیست؛ باید گفت دستگاه بازتاب سنج دامنه زمان نوری که در زبان انگلیسی با عنوان optical time-domain reflectometer شناخته می‌شود و به‌ طور خلاصه شده آن را OTDR می‌خوانند، یک دستگاه اپوالکترونیکی بوده که از آن به‌ منظور بررسی، ارزیابی و عیب ‌یابی فیبرهای نوری استفاده می‌کنند. این دستگاه به کمک منبع نور لیزری، پالس‌های نوری را به داخل فیبر ارسال کرده و از بازتاب یا پراکندگی نور ناشی از ساختار فیبر که توسط گیرنده نوری جذب می‌شود، اطلاعات بسیار مفیدی را در اختیار قرار می‌دهد.

خرید تجهیزات فیبر نوری از شرکت ارتباط گستر شبکه نوری ایرانیان

داده های دستگاه otdr به چه صورت است؟

داده‌های این دستگاه پردازش شده و به‌ صورت نموداری به نمایش گذاشته می‌شوند. در این نمودار می‌توان طول فیبر، نقاط اتصال، میزان تلفات و وضعیت کلی کابل را بررسی کرد. به‌ طور عمده دستگاه OTDR در نصب و نگهداری و حتی تعمیرات فیبرهای نوری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به کمک نمودار خروجی این دستگاه می‌توان اطلاعات بسیار مفیدی در رابطه با عیوب و شکستگی‌های مسیر یا خمیدگی‌های آن به دست آورد. همچنین، از آن برای بررسی کیفیت اتصالات در شبکه‌های مخابراتی، تأسیسات فیبر نوری یا کابل های بلند استفاده می‌کنند و به اپراتور کمک می‌کند تا پیش‌ از بروز اختلالات جدی مشکلات را پیدا و بررسی کند.

نحوه عملکرد دستگاه OTDR چیست؟

پس از اینکه دانستیم دستگاه OTDR چیست، به بررسی نحوه عملکرد آن می‌پردازیم. همان ‌طور که گفتیم OTDR با ارسال پالس‌های نوری لیزری به داخل فیبر نوری و درنهایت ثبت این بازتاب‌ها، نموداری را در اختیار قرار می‌دهد که عملکرد فیبر را می‌توان با آن ارزیابی کرد. اجزا دستگاه شامل منبع دیود لیزری، آشکارساز فتودیود و مدار زمانی بسیار دقیق هستند.

نحوه عملکرد دستگاه هم بدین صورت است که با حرکت پالس‌های نوری داخل فیبر، بخشی از نور به‌ دلیل تغییرات در شدت نور و یا شاخص شکست فیلم دچار بازتاب می‌شوند؛ این بازتاب می‌تواند به‌ دنبال خمیدگی، اتصالات و یا شکستگی‌ها باشد. بازتاب‌های ثبت‌ شده توسط گیرنده نوری، پردازش می شوند که به کمک آن‌ها می‌توان اطلاعات بسیار مفیدی در مورد شدت بازتاب یا زمان تأخیر و به‌ طور کلی وضعیت آسیب کابل و موقعیت دقیق خرابی‌ها به دست آورد.

انواع دستگاه OTDR

دستگاه OTDR آزمایشگاهی یا ثابت

یکی از انواع دستگاه‌های OTDR نمونه‌ آزمایشگاهی یا ثابت آن است که از آن در محیط‌های تحقیقاتی استفاده می‌کنند. این دستگاه قابلیت‌های پیشرفته‌ای مانند دامنه دینامیکی بالا، دقت خوب در اندازه‌گیری و امکان تولید گزارش‌های دقیق دارد. منبع تغذیه برای OTDR آزمایشگاهی، برق مستقیم یا همان AC است. این مدل  برای تست دقیق فیبرهای نوری در شرایط کنترل‌شده و یا بررسی عملکرد تجهیزات مخابراتی در انواع کارخانه‌ها و مراکز فناوری به کار برده می شود.

دستگاه OTDR قابل حمل

نمونه قابل حمل یا میدانی برای استفاده در محل پروژه طراحی‌شده است. این نمونه وزن سبکی دارد و تکنسین‌ها و مهندسین می‌توانند آن را به‌ راحتی حمل کنند. تامین انرژی دستگاه با باتری انجام می‌شود و به‌ دلیل قابلیت حمل، بدنه مقاومی دارد تا در مقابل شرایط محیطی سخت مثل قرارگیری در محیط نصب یا تعمیرات فیبر نوری آسیب نبیند. از این نمونه برای انجام تست و آزمایش در دکل‌های مخابراتی، مناطق صنعتی و تعمیرات فیبر نوری در فضای باز و محیط‌های شهری استفاده می‌کنند.

دسته ‌بندی دستگاه OTDR تنها براساس ثابت یا میدانی بودن آن نیست، بلکه در بر اساس نوع فیلم و دامنه تست هم تقسیم‌بندی دارد؛ انواع دستگاه OTDR برای آزمایش فیبرهای تک حالته و چند حالته یا هر دوی آن وجود دارد که با توجه به نوع فیبر شبکه باید بهترین گزینه را انتخاب کرد. نوع دیگر تقسیم‌بندی براساس دامنه است. OTDR‌هایی که برای لینک‌های طولانی طراحی شدند دامنه دینامیکی بالاتری داشته و نمی‌توان از آن‌ها برای فیبرهای کوتاه مثل FTTA استفاده کرد. در مقابل دستگاه‌هایی که با دامنه پایین‌تر طراحی شدند برای کاربردهای کوتاه‌برد استفاده می‌شوند؛ پس برای خرید این دستگاه باید محیط کار، نوع فیبر، طول کابل و دیگر موارد فنی را مورد بررسی قرار داد تا انتخاب درستی داشت.

موارد استفاده از دستگاه OTDR چیست؟

 بررسی فیبر نوری در فواصل طولانی

در ادامه بررسی این که دستگاه OTDR چیست، به بررسی موارد استفاده از آن می‌پردازیم.  یکی از انواع کاربرد دستگاه OTDR تست سلامت کابل فیبر نوری در فواصل طولانی است. این قابلیت دستگاه به تکنیسین‌ها کمک می‌کند تا بدون نیاز به جداسازی فیزیکی بتوانند وضعیت کلی کابل را بررسی کنند.

 بررسی اتصالات

کاربرد دیگر این دستگاه برای بررسی اتصالات و تأیید صحت آن بین دو کابل فیبر نوری است؛ به‌ عنوان مثال مواردی مثل تضعیف بیش‌ از حد سیگنال یا اتصالات نادرست را می‌توان به کمک این دستگاه شناسایی کرد.

عیب‌یابی مشکلات

 به کمک دستگاه OTDR امکان تشخیص محل دقیق مشکلات ناشی از نصب نادرست فراهم شده و می‌توان تلفات بیش‌ از حد یا اتصالات ناقص را شناسایی و برای برطرف کردن آن‌ها اقدام کرد.

 مکان‌یابی محل شکستگی

 از دیگر کاربردهای این دستگاه می‌توان به تشخیص محل دقیق شکستگی یا قطعی فیبر نوری اشاره داشت که این ویژگی برای تعمیر کابل‌ها بسیار مفید و کارآمد است.

بررسی صحت عملکرد کانتکورها

 این دستگاه می‌تواند کیفیت اتصالات کانکتورها و فیوزژن‌ها را بررسی کرده و عملکرد صحیح آن‌ها را تأیید کند.

 دستگاه OTDR و تشخیص شکستگی های فیبر نوری

 دستگاه OTDR با ارسال پالس های نوری به داخل کابل فیبر نوری و بررسی بازتاب‌های غیرمعمول می‌تواند شکستگی‌های موجود در کابل را تشخیص دهد. هنگامی‌ که در طول مسیر یک فیبر نوری شکستگی باشد، بازتاب نوری بسیار شدید شده که دستگاه می‌تواند آن را شناسایی کند. همچنین، تشخیص محل دقیق شکستگی هم از دیگر ویژگی‌هایی است که می‌توان به کمک OTDR به آن دست پیدا کرد.

بررسی ضریب شکست در فیبرنوری با OTDR

در فیبر نوری ضریب انعکاس به واسطه تغییرات در شاخص شکست یا ایرادات موجود در کابل رخ می‌دهد. به کمک دستگاه OTDR و با دریافت نورهای خروجی و محاسبه ضریب شکست آن‌ها می‌توان هرگونه تغییر در شاخص شکست را شناسایی کرد. این اطلاعات در رابطه با کیفیت ساخت فیبر نوری یا تشخیص نواقص احتمالی آن بسیار کارآمد هستند.

 نمودار OTDR و بررسی کیفیت سیگنال

شاید برایتان سوال باشد که کاربرد نمودار دستگاه OTDR چیست؟ همان‌ طور که گفتیم این دستگاه نموداری را به نمایش می‌گذارد که شدت بازتاب نور را در طول مسیر نشان می‌دهد. این نمودار به تکنسین‌ها کمک می‌کند تا بتوانند نقاط ضعف فیبر نوری را شناسایی کنند. به‌ عنوان مثال مکان‌هایی که در آن افت سیگنال دیده می‌شود یا شکستگی و قطعی وجود دارد را به کمک آنالیز و بررسی نمودارها می‌توان بدست آورد. همچنین، به کمک اطلاعات حاصل می‌توان طول دقیق کابل فیبر نوری را پیدا کرد.